“Ik ben zo bang dat ik altijd verdrietig blijf. Het helpt niet dat iedereen zegt dat het minder zal worden. En hoe doen anderen dat? Hoe gaan zij verder zonder kinderen?”

Eind 2018 is Monique een van mijn eerste coachees.
Met een lange geschiedenis van endometriose en operaties, en een kinderwens in een eerdere relatie, willen Monique (45 jaar) en haar vriend dolgraag een kindje. Maar na elke mislukte poging wordt het moeilijker uit het dal te kruipen.

Tot de beslissing valt: ze moeten stoppen.

Het is december 2018, Monique is dan 40 jaar. Ze zoekt naar zingeving. Het liefst wil ze de hele rouw overslaan. Hoe kan ze haar leven invulling geven, nu ze geen moeder wordt?

Vijf jaar later loopt Monique me bij de Volmolen in Waalre tegemoet.
Ze is geen spat veranderd, en toch lijkt er iets anders aan haar. Ik kan het niet helemaal vatten, maar waarschijnlijk is het meer ontspanning in haar gezicht, licht in haar ogen, een ander loopje. Een beetje onwennig, maar toch ook vertrouwd, wandelen we het bos in. En ze vertelt.

“Dat ik later moeder zou worden, was voor mij zo vanzelfsprekend.
Mijn moeder bleef thuis toen wij klein waren, ik zag haar altijd in een zorgende rol. Mijn vader had zelf een moeilijke jeugd gehad, en deed daarom álles voor ons gezin. Toen op mijn 18e een klasgenoot per ongeluk zwanger werd, voelde ik een steekje jaloezie! Ik begreep natuurlijk wel dat ik veel te jong was en eerst een opleiding ging doen en moest gaan settelen. Maar dat gevoel herinner ik me nog goed.”

Als na een lang traject blijkt, dat ze geen kinderen zal krijgen, stort haar wereld in.
“De jaren van behandelingen hield ik het nog wel vol”, zegt Monique. “Hoop doet leven. Maar eigenlijk sloeg ik steeds een deel van het rouwen over, besef ik nu. Het was steeds even: vlug vlug uithuilen, en dan weer opladen voor een nieuwe poging.”

“Toen het ziekenhuistraject voorbij was, moest ik onder ogen zien dat ik geen moeder werd”, gaat ze verder.
“Na een traject van 6 jaar en bijna twintig terugplaatsingen (waarvan 3 keer een miskraam), besloten we te stoppen.” In het diepst van haar verdriet ging Monique op zoek naar andere vrouwen die hetzelfde doormaakten, of misschien al iets verder waren in het traject. Ze hoopte voorbeelden te vinden van vrouwen wier leven een mooie wending had gekregen.

Want hoe doe je dat, verder leven zonder kinderen?
“Ik ontdekte dat iedereen toch in een andere situatie zit”, blikt ze terug. “Zo sprak ik iemand die een nieuwe partner kreeg, die al kinderen had. Zo kwamen er toch kinderen en kleinkinderen in haar leven. Een andere vrouw had helemaal geen moeite met zwangerschappen van anderen, zij gunde ze dat gewoon.

Nou, ik vind dat nog steeds moeilijk.
Maar niet meer zo erg als vijf jaar terug. Bij vreemden op straat raakt het me niet meer, een zwangere buik. Bij vriendinnen soms wel. Als ik hoor dat iemand van nabij zwanger is, ben ik een dag verdrietig.

Als iemand vraagt ‘heb jij ook kinderen?’, zeg ik nu rustig en vriendelijk: ‘nee, we kunnen helaas geen kinderen krijgen.’
Dat geeft duidelijkheid en ik voel me er sterk bij. Voorheen voelde ik me verplicht om naar babyborrels en kinderverjaardagen te gaan. Nu kies ik er gewoon voor om dat niet te doen. Ik vraag mezelf: is het me de pijn waard? Heel soms, bij mensen die dicht bij me staan, is het antwoord ‘ja’. Dan ga ik.”

Het verdriet is er nog. Wel krabbelt ze veel sneller weer op dan vijf jaar geleden.
“In het begin was ik langere tijd van slag, als ik een moeilijke confrontatie had gehad. Nu laat ik het gevoel toe: het doet me verdriet dat ik geen kinderen heb. Daarna ebt het weg en ga ik weer iets leuks doen.” Ze verwacht niet dat het verdriet ooit weg zal gaan.

“Het gemis hoort bij mij, en dat is oké.
Ik ben er helemaal niet het type voor, maar na lang denken heb ik een tatoeage laten zetten. Een vlinder met een lotusbloem. Hij symboliseert voor mij de miskramen en dat er uit de modder weer iets moois groeit. Op weg naar een mooie toekomst.”

In de afgelopen jaren nam Monique op verschillende momenten hulp aan.
Wandelcoaching, een ziekenhuispsycholoog, hsp-coaching en een rouw-coach. “Je moet daar wel zelf naar op zoek. Ik ben blij dat ik dat gedaan heb. Bij elke stap van mijn proces had ik iemand anders nodig. Ik kan nu echt zeggen dat het beter met me gaat.”

En de zingeving?
“Dat was een hele zoektocht. Ik was er zo op gefocust. Het was plan B – dat ik eigenlijk helemaal niet wilde – en het móest lukken. Er móest iets komen dat mijn leven betekenis zou geven. Gelukkig is die druk nu helemaal verdwenen!

Monique volgt verschillende opleidingen om met kinderen te kunnen werken.
Op haar stageadres geeft ze duidelijk aan dat ze liever niet met baby’s werkt. “De confrontatie met het geluk van nieuwe ouders kon ik op dat moment niet goed aan.”

Op de Mytylschool valt alles op z’n plek, ze krijgt er een vaste baan aangeboden.
“De leidinggevende daar ziet de meerwaarde van mijn levenservaring. Jonge collega’s vragen mij om advies. Ik voel me van betekenis voor de kinderen. Ze kijken uit naar juf Monique! Dat is fijn om te merken.” Daarnaast geeft Monique kinderyogales, wat haar ook veel voldoening geeft.

“Ook zijn er kinderen bij ons komen spelen en logeren, via MEE en Buurtgezinnen.
Voor hen kan ik ook iets betekenen. En samen de leuke dingen doen, waar ik altijd van droomde. Boekjes lezen, knutselen, koekjes bakken, buiten spelen. Een meisje haal ik op dinsdag van school, en dan voel ik me ook helemaal prima tussen de andere ophalers. Ik sta daar echt voor haar.”

“Het doet pijn om aan een toekomst zonder kinderen te denken”,
zei Monique bij de intake voor wandelcoaching, eind 2018. “Je mist de gezelligheid, het knuffelen, de leuke dingen doen, de zingeving, het later oma zijn. Bij anderen draait alles om het gezin. Je weet niet hoe jouw leven verder gaat.”

Vijf jaar later vertelt ze: “Afgelopen zomer gingen mijn twee nichtjes met ons mee op vakantie. Met het vliegtuig, een week naar Kreta. Ik heb er zo van genoten! Samen kletsen aan tafel. Kijken hoe ze kunstjes deden in het zwembad. Lekker volleyballen in het water, dat doe je als stel niet.”

Ook als ze met z’n tweetjes zijn, zijn de vakanties beter nu.
“Eerst had ik echt geen zin om bij het zwembad te gaan zitten, als ik daar al die gezinnen zag. Nu kan ik lekker relaxed genieten van een boekje aan het zwembad, tussen de spelende kinderen!”

Bedankt, Monique, dat je je verhaal wilde delen. Een stukje van je verhaal, moet ik zeggen. Want verder leven zonder kinderen heeft zo veel aspecten in zich, dat laat zich niet eenvoudig beschrijven. Het is een lange weg.

Nawoord: Monique kreeg veel positieve reacties van mensen om haar heen, toen ze dit verhaal doorstuurde. Ze snapten beter hoe het leven zonder kinderen nu voor haar is. 

PS: wil jij ook je verhaal delen in Vijf jaar later? Het betekent veel voor mij en hopelijk ook voor de meiden die nu in een traject zitten.